Pod każdym adresem czekali na przedstawicieli sieci Empirie nieocenieni prelegenci, dzięki którym uczestnicy mogli poznać kuluary ich pracy i drogę, jaką pokonano aby osiągnąć namacalny cel.

Dzień 1- 31.05.2023 (środa)

Miejsce 1

Nowe Centrum Obywatelskie Dolna Brama 8, Gdańsk

Prelegenci:

1. Zuzanna Cichoń
2. Magdalena Skiba
3. Michał Zorena

Dolna Brama 8 to unikalne na skalę Polski miejsce, które działa w duchu Gdańska- „bez lęku, bez zuchwałości”. Każdy mieszkaniec Gdańska może uzyskać tu merytoryczną pomoc przy realizacji swojego pomysłu na działanie. Zespół miejski udziela wsparcia fundacjom, stowarzyszeniom, a także grupom nieformalnym. Centrum utworzono na obszarze rewitalizacji, obok jednej z ostatnich, przejezdnych bram do miasta. Przez 123 lata działała tu szkoła dla dziewcząt. Projekt adaptacji budynku na obecną funkcję i sposób urządzenia pomieszczeń również podlegał szerokim konsultacjom.

Gospodarze miejsca opowiedzieli o tym, jak powstawał ekosystem wspierania innowacji społecznych w Gdańsku, przedstawili listę zrealizowanych projektów. Uczestnicy zapoznali się z systemem, przez który innowacja musi przejść, aby mogła zostać zrealizowana. Wywiązała się ciekawa dyskusja, którą podsumowują dobrze dwa zdania: każda duża zmiana zaczyna się od małego kroku’ oraz ‘twórzmy raporty porażek, są tak samo ważne jak raporty o sukcesach, dzięki nim się rozwijamy oraz Nie ma żadnych korzyści politycznych z takich działań, ale budujemy relacje międzyludzkie. Jeśli jedna lub dwie osoby w Gdańsku zmieniły swoje życie dzięki naszej działalności, to ta praca ma sens…”

Miejsce 2

Dom Sąsiedzki „Gościnna przystań”, Orunia, Gdańsk

Prelegenci:

Przemysław Klus

Dom sąsiedzki „Gościnna przystań” działa pod nowym adresem w dzielnicy Gdańsk Orunia. To niezwykłe miejsce otwarte na różnorodność osób i działań mieszkańców jest określane jako Centrum Demokracji Lokalnej. Społeczność Gościnnej Przystani jest wielopokoleniowa. Działają tutaj Klub Malucha, świetlica środowiskowa, Klub Młodych oraz Klub Seniora. W Gościnnej Przystani mieszkańcy mogą realizować swoje pasje, zaangażować się w grupy samopomocowe, wspólnie spędzić czas, skorzystać z warsztatów, kursów rozwijających umiejętności oraz z bezpłatnej kafejki internetowej.

Inspiracją przy tworzeniu Przystani były brytyjskie community centers. Uczestnicy sieci zobaczyli, jak konstruować program domu tak, aby jak najlepiej odpowiadał on lokalnym potrzebom. Oprócz zwiedzenia budynku, wielką wartość miała rozmowa z Przemysławem Klusem z Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznej, pomysłodawcą i menagerem miejsca.  Wiele osób uczestniczących w zjeździe odpowiada za tworzenie centrów aktywności obywatelskiej w małych miastach. Dzięki rozmowom z pracownikami Przystani opuścili ten adres wyposażeni w świetne, praktyczne wskazówki.

Miejsce 3

Stara Kuźnia, Orunia, Gdańsk

Ostatnim odwiedzonym w Gdańsku miejscem była mała, urokliwa Kawiarnia Kuźnia. Miejsce należy do sieci firm społecznych prowadzonych przez Fundację Innowacji Społecznej. Powstała w 2012 roku po to, by wspierać rozwój zawodowy młodych ludzi z placówek wychowawczych i umożliwić im wkroczenie w środowisko pracy. Tutaj mają oni możliwość zdobywania pierwszego doświadczenia w obsłudze klienta oraz pracy zespołowej. Małe miejsce z wielką misją i pyszną kawą na zakończenie pierwszego dnia.

Dzień 2 - 1 czerwca 2023, czwartek

Miejsce 1

Urban Lab na terenie Pomorskiego Parku Naukowo Technologicznego

Gdynia Redłowo

Prelegenci:

1. Wiceprezydent Gdyni, Michał Guć
2. Urban Lab, Magdalena Żółkiewicz
3. Wiceburmistrz miasta Rydułtowy, Mariola Bolisęga
4. Fundacja Stocznia: Zofia Komorowska
5. Fundacja Stocznia: Kuba Wygnański

W pierwszej części spotkania przedstawiciele miast działający w SWD Miasta Obywateli poznali genezę powstania Urban Labu. UrbanLab Gdynia to program służący do dzielenia się wiedzą. UrbanLab tworzy przestrzeń dialogu pomiędzy mieszkańcami miasta, organizacjami pozarządowymi i instytucjami miejskimi, w tym środowiskiem naukowym i biznesowym. To nie tyle fizyczna sala co przestrzeń mentalna, dzięki której następuje zmiana myślenia.

UrbanLab Gdynia powstał w marcu 2019 roku, dzięki realizacji trzyletniego eksperymentu wdrożeniowego realizowany ze środków i przy zaangażowaniu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz przy wsparciu Instytutu Rozwoju Miast i Regionów, pt. „Adaptacja koncepcji UrbanLab w Gdyni”. Pilotaż objął przetestowanie koncepcji urban labu dostosowanej do polskich warunków oraz wsparcie jej pilotażowego wdrożenia w dwóch polskich miastach – w Gdyni i Rzeszowie. Podczas spotkania można było dowiedzieć się, jak działalność tego miejsca zmieniała się w kolejnych latach. Po tematach związanych z partycypacją i adaptacją do zmian klimatu tematami przewodnimi stały się życie po pandemii i kryzys uchodźczy. Uczestnicy poznali strukturę zarządczą i podział obowiązków oraz kompetencji pomiędzy grupą strategiczną, zespołami tematycznymi i grupami roboczymi.

Prelegenci opowiedzieli o ciekawych, realizowanych projektach, takich jak anonimowy czat „Co u ciebie?” obsługiwany przez studentów psychologii. Rozmawiano o tym, jak miasto powinno reagować na pomysły odpowiadające na realne potrzeby mieszkańców, kto powinien zasiadać w komisji, która je ocenia, kto powinien kontaktować się z pomysłodawcą, a także jak zachęcić autora do włączenia w realizację pomysłu, pro bono. Jak się okazało, największą barierą w realizacji ciekawego, oddolnego pomysłu jest osadzenie go w istniejącym systemie (np. opieki społecznej).

O tym jak, przekonać włodarza o korzyściach z włączenia mieszkańców do współdecydowania o mieście opowiedziała Mariola Bolisęga, wiceburmistrz miasta Rydułtowy. Przykłady sukcesów i niepowodzeń z Górnego Śląska bardzo ożywiły wszystkich uczestników. Wielu z  ich zostało wzmocnionych w swoich dążeniach dzięki spotkaniu z przedstawicielami Fundacji Stocznia - Zofią Komorowską i Kubą Wygnańskim. Rozmawiano o inkubowanych przez fundację innowacjach społecznych. W wielu miast jest przestrzeń do ich implementacji. Kapitalnie pasującym do rzeczywistości terminem okazuje się „retroinnowacja”, czyli mądry powrót do tego, co już kiedyś było.

Miejsce 2

Sala Rady Miasta Gdańsk, Wały Jagiellońskie, Gdańsk

Spotkanie z zespołem Biura Architekta Miasta w Gdańsku

Prelegenci:

1. Architekt miasta, Prof. Piotr Lorens
2. Paulina Borysewicz
3. Karina Rębiewska
4. Piotr Czyż
5. Martyna Nagórska

Biuro Architekta Miasta w Gdańsku działa od 2 lat. Miejsce spotkania znów było wyjątkowe, ponieważ spotkanie odbyło się w zabytkowym budynku Rady Miasta, który ma długą i bogatą historię. Uczestnicy poznali zakres działań biura. Rozmawiano o gdańskich warsztatach projektowych, nieformalnym planowaniu, które stało się tematem międzynarodowej konferencji architektów miejskich w Brukseli. Najważniejsze dla uczestników były podstawowe zadania biura, jakim jest kreowanie wizji rozwoju przestrzennego, z udziałem miasta, sektora prywatnego i aktywnych obywateli.

Modelowym przykładem planowania jest projekt Młode Miasto Gdańsk. O procesie tworzenia wizji nowego miasta na terenach stoczni opowiedział nam Piotr Czyż, architekt i filozof z inicjatywy Miasto. Była okazja do rozmowy o tym, jak w tak szerokim gremium wypracować program funkcjonalny dla dużego i kluczowego dla rozwoju miasta obszaru, pokazano  konkretne, ciekawe narzędzia wykorzystywane w pracy warsztatowej.

Prześledzono też pracę nad masteplanem dla ul. Wałowej, głównej ulicy Młodego Miasta Gdańsk. Masterplan budowano metodą spirali, której każdy obrót posuwał nas naprzód. Martyna Nagórska opowiedziała o swoich doświadczeniach w prowadzeniu rozmów na styku interesów i ujawniła swój narzędziownik partycypacji.

Miejsce 3

Gdańskie Centrum Kontaktu, ul. Stanisława Wyspiańskiego 9, Gdańsk

Prelegenci:

1. Tomasz Filipowicz, dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich UM Gdańsk
2. Jarosław Schroeder, dyrektor Gdańskiego Centrum Kontaktu
3. Dyrektor zarządzania kryzysowego

Gdańsk otrzymał za ten projekt nagrodę od ZMP w konkursie Samorządowy Lider Zarządzania 2022 i to wzbudziło ciekawość, jak wygląda największe w mieście call center, jeden punkt styku 500 000 mieszkańców z miastem. Uczestnicy dowiedzieli się m.in., jak sztab kryzysowy pracuje w sytuacjach nagłych i groźnych, a także jak wówczas miasto przekazuje informacje mieszkańcom.

Dzień 3, 2 czerwca 2023

Podsumowanie

Podczas sesji podsumowującej uczestnicy podzielili się swoimi spostrzeżeniami i sugestiami. Zdaniem uczestników sieci, Trójmiasto dało im ogromny zastrzyk informacji i po tym spotkaniu powinien być czas na przełożenia ich na skalę mniejszych miast.

We wrześniu SWD powróci do Gdyńskich Warsztatów Projektowych, a przedstawiciele Biura Architekta Miasta w Gdańsku zaprosili reprezentantów Empirii - Miasto Obywateli do zdalnego udziału w warsztatach z mieszkańcami.

W październiku 2023 odbędzie się z kolei spotkanie stacjonarnie i praca w formule „stolikowej” (world cafe). Przy kolejnych stołach zostaną wypracowane rozwiązania dla konkretnych tematów zgłoszonych wcześniej przez miasta biorące udział w sieci. Ostatni zjazd zostanie zorganizowany na przełomie grudnia i stycznia.